„Człowiek tak długo żyje, dopóki ktoś o nim pamięta.”

Cmentarz klasztorny

W Górnej Grupie, nad pradoliną Wisły, na wzniesieniu, dotykając pięknego parku, stoi werbistowski dom Św. Józefa. Dom, w którym żyjemy, modlimy się, pracujemy, przeżywamy radości i cierpimy. Trud starości, ciężar cierpień i świadomość ostatniej stacji jest udziałem prawie każdego mieszkańca tego domu.

A dom, jak każdy z nas, przechodził różne koleje.
Zanim stał się własnością werbistowską – 15 czerwca 1923 r. – został zniszczony przez pożar. Następnie okres międzywojenny, lata wolności i rozwoju. W czasie wojny dom naznaczony krzyżem cierpienia internowania, rozstrzelania kilkunastu duchownych i zsyłki do obozów zagłady. Wielu z obozów nie powróciło.

   

Wiadomość o tragicznej śmierci tylu braci i sióstr w szpitalu w Górnej Grupie wstrząsnęła mną dogłębnie i napełniła bólem, na ręce Prymasa Polski składam wyrazy współczucia wszystkim pogrążonym w żałobie, dla ofiar tragedii upraszam miłosierdzie Boże, a dla cierpiących i osieroconych pociechę, w nadziei chrześcijańskiej wszystkim z serca błogosławię.

Jan Paweł II, Papież
Telegram przysłany na ręce Prymasa Polski,
Kardynała Stefana Wyszyńskiego

    

Następnym ciosem dla domu było wypędzenie werbistów i zajęcie domu przez komunistów w 1952 roku. Dom zakonny został zamieniony na filię szpitala psychiatrycznego w Świeciu. Ten szpital psychiatryczny przeżył potężną tragedię: w nocy z 31 października na 1listopada 1980 roku w pożarze domu zginęło 55 pacjentów.

Werbiści wrócili do swego domu w roku 1990. I znów powstała wspólnota i dom zakonny pod opieką Świętego Józefa.

Od roku 1992 powstaje druga wspólnota. W dniu 14 kwietnia 1992 roku umiera brat Alojzy Bartelmus. W przeciągu kilku tygodni doszły następne dwa groby. I tak z roku na rok Wspólnota u stóp krzyża staje się coraz liczniejsza. Obecnie wspólnota cmentarna ma kilkadziesiąt grobów współbraci i kilka grobów misjonarek świeckich. Oprócz tego sarkofag z prochami pierwszego prowincjała, o.Tomasza Puchały SVD, i grobowiec 8 współbraci ekshumowanych.

Dwie wspólnoty. Pierwsza, to mieszkańcy domu pod opieka Św. Józefa. Druga Wspólnota, to ci, co u stóp krzyża cmentarnego czekają na zmartwychwstanie.
Te dwie wspólnoty tworzą jedną rodzinę. A połączone są stacjami Drogi Krzyżowej zaczynającej się od Anioła Stróża, a kończącej się tuż przed murem cmentarza.

 

CMENTARZ

Niedaleko południowego rogu parku, blisko ogrodzenia znajduje się nasz cmentarz
Aleja prowadzi do metalowej bramy cmentarza, za którą jest druga Wspólnota werbistowska – nasi zmarli.

   

Bezpośrednio przed wojną, w 1939 roku, założono w Górnej Grupie nasz własny, klasztorny cmentarz. Jako pierwszy i jedyny spoczął tam br. Hieronim Miloch. Bowiem w pierwszych dniach okupacji Niemcy zlikwidowali cmentarz i urządzili tam zwykłe pole uprawne. Dzięki wysiłkom br. Aleksego Antczaka i innych, ciało br. Hieronima ekshumowano i przeniesiono na cmentarz parafialny. Dokonano tego pewnego jesiennego dnia 1941 roku nad ranem, kiedy jeszcze było zupełnie ciemno. Akcję nadzorował wyższej rangi esesman.

Zapiski o. Kazimierza Stankowskiego
w Kronice Górnej Grupy

    

Cmentarz otoczony pięknym płotem z cegieł i metalowych prętów. Naprzeciw bramy po drugiej stronie stoi wysoki krzyż. Obok krzyża wielkie głazy. Po obu stronach równolegle dwa grobowce: po jednej Ojca Puchały, po drugiej grobowiec z ośmiu ekshumowanymi Współbraćmi.

Od bramy ku krzyżowi idzie alejka obsadzona tujami, dzieląca cmentarz na dwie części.
W prawej części tuż przy bramie groby pań, które pracowały w naszych domach – misjonarki świeckie:

1. + Zofia Sobkowiak, zmarła 30 grudnia 2001 roku; przeżyła83 lata
2. + Jadwiga Zawada, umarła 23 listopada 2004 roku; przeżyła 91 lat
3. + Franciszka Tyma, zmarła 8 kwietnia 2006 roku; przeżyła 86 lat
4. + Leokadia Gryszko, zmarła 21 lutego 2010 roku; miała 76 lat
5. + Helena Kubiak, zmarła 18 czerwca 2012 roku; przeżyła 74 lata
6. + Anna Dopke, 16.08.1925 – 5.04.2014
7. + Barbara Felka, 1.XII.1932 – 18.IV.2014

Patrząc od bramy po prawej ręce, niedaleko krzyża. grobowiec pierwszego prowincjała Ojca Puchały, ekshumowany z Borku Wlkp. Tam w grobie Ojca Puchały była urna z prochami O. Józefa Huwera, Sługi Bożego, przesłane z obozu. Po lewej grobowiec z prochami ekshumowanych współbraci:

  1. + Sługa Boży O. Józef Huwer
  2. + O. Józef Prodlik
  3. + brat Tadeusz Żmidziński
  4. + brat Hieronim Miloch
  5. + brat Aleksy Antczak
  6. + brat Czesław Proth
  7. + post. Jan Jędrzejowski
  8. + wychowanek Jerzy Niemoth

 

Ze współczesnych:

Rok 1992

Pierwszym jest 62-letni śp. Brat Alojzy Antoni Bartelmus, który umarł 14 kwietnia 1992 r.
Dwadzieścia dni później umarł wielki misjonarz Indii, były nasz prowincjał, O. Bernard Bona. Przeżył 78 lat. Umarł 7 maja 1992 r. Grób drugi.
Trzeci grób, to grób w którym spoczywa brat Feliks Skibicki , były misjonarz Nowej Gwinei i Australii. Umarł 31 maja 1992 roku po 83 latach życia.

Rok 1996

W czwartym grobie pochowany jest O.Stefan Tarasiuk. Przeżył 80 lat. Umarł 31 sierpnia 1996 roku. Pielgrzymka Radia Maryja z Białegostoku do Częstochowy. Poproszono Ojca Tarasiuka, aby im towarzyszył jako kapelan. Wyjechali dzień wcześniej, aby po drodze pomodlić się w Licheniu. Tam był nocleg. Rano Ojciec zasłabł. Wzięto do szpitala, gdzie odszedł do Pana. Ciało przewieziono do Górnej Grupy.

Rok 1997

W piątym grobie leży śp. O. Tadeusz Juroszek. Wiele lat pracował w Brazylii. W roku 40-lecia kapłaństwa przyjechał na urlop. W Rybniku nie zeszedł na wspólną jubileuszową Mszę św. Miał wylew, z którego już nie wyszedł. Przewieziono go do Górnej Grupy. Umarł 6 grudnia 1997 roku przeżywszy 66 lat.

Rok 1998

Grób śp. Ojca Tadeusza Dworeckiego. Przywieziony z Chludowa z mocno posuniętą miażdżycą ogólną. Umarł 28 stycznia 1998 roku. Przeżył 79 lat.

Rok 1999

Po O. Dworeckim umarł śp O. Józef Gruener po 77 latach życia. Umarł 4 stycznia 1999 r. Grób siódmy.
W tym samym roku umiera O. Jan Kurowski w 81 roku życia. Umiera 25 września 1999 r. i pochowany jest w grobie ósmym.

Rok 2000

W roku jubileuszowym umarł jeden z najstarszych, brat Edmund Bona, znany jako Brat Leonard. Przeżył 95 lat. Umiera 18 marca 2000 roku. Pochowany w grobie dziewiątym.

Rok 2001

W tym roku umarł 90-letni brat Iwo-Stefan Stusio w dniu 8 września 2001 r. Jest to grób dziesiąty.
W tym samym roku umarł 71-letni O. Bolesław Greńczuk. Umarl 17 października 2001. Pochowany na 11 miejscu.

Rok 2004

W tym roku umarło dwóch Współbraci. W dniu 19 stycznia umarł 84-letni O. Władysław Kajzer. Pochowany w grobie 12-tym. W dniu 27 lipca umarł O. Władysław Kaźmierczak. Żył 82 lata. Był z nami w koncelebrze i na śniadaniu. Potem zawieziono go do szpitala w Grudziądzu. Grób trzynasty.

Rok 2005

Grób czternasty bardzo wyjątkowy. Jest to rok ekshumacji niemieckiego Werbisty zastrzelonego w Sztumie 28 stycznia 1945 roku. Urodzony w 1892 roku. Święcenia otrzymał 5 grudnia 1914 roku. Ojciec Gottfried Fuchs stanął w obronie kobiet przed zniewoleniem przez bolszewickiego żołnierza. O. Fuchs stanął przed drzwiami i nie wpuścił napastnika. Tamten go zastrzelił, ale odszedł nie krzywdząc kobiet. W 53-cim roku życia dobrowolnie oddał życie za bliźnich.

Rok 2006

W dniu 3 lutego 2006 roku umiera 76-letni O.Józef Penkowski. Umarł zanim położono go do szpitalnego łóżka w Grudziądzu. Spoczywa w grobie piętnastym.

Rok 2007

Rok 2007 dodał nam 6 grobów.
O. Alojzy Bajer z Laskowic umarł 10 kwietnia 2007 r. Przeżył 77 lat. Leży na szesnastym miejscu.
O. Józef Tyczka z Rybnika umarł 3 maja 2007 roku. Przeżył 74 lata. Leży w siedemnastym grobie.
Po nim umarł O. Edward Maciej, były misjonarz z Nowej Gwinei w dniu 6 lipca 2007 roku po 73 latach życia i pochowany jest w grobie osiemnastym.
Brat Gerard Budnarowski przeżył 85 lat. W dniu 4 sierpnia 2007 roku brat Gerard wybrał się na spacer do parku. Poszedł do groty, potem na cmentarz. Znaleziono go na alejce w stronę domu. Pochowany w grobie dziewiętnastym.
W dniu 1 grudnia 2007 roku rano umarłO. Arkadiusz Magolewski. Długoletni wikary i proboszcz w Górnej Grupie. Za jego czasu była tragedia pożaru. Następnie wiele lat prowadził biuro domowe w Górnej Grupie. Przeżył 70 lat i pochowano go w grobie dwudziestym.
W tym samym miesiącu umarł starszy brat Gerarda Budnarowskiego. W pierwszy dzień Bożego Narodzenia – 25 grudnia – umarł Brat Zygmunt Budnarowski. Tuż przed 15-tą pielęgniarka napoiła go rosołem. Odniosła naczynie i wróciła, aby go na wózku zawieźć do kaplicy na Koronkę. Gdy przyszła, to brat Zygmunt już nie oddychał. Spoczywa w grobie dwudziestym pierwszym.

Rok 2008

Ten rok nie dołożył żadnej mogiły na naszym cmentarzu.

Rok 2009

Rok ten już w styczniu dołożył dwudziesty drugi grób.
W dniu 20 stycznia 2009 roku spokojnie umarł O. Apolinary Magolewski, starszy brat Arkadiusza, długoletni misjonarz w Argentynie. Przeżył 79 lat.
Przyszedł kwiecień 2009 roku, w którym odeszło do Pana trzech Współbraci. W dniu 5 kwietnia 2009 roku w szpitalu w Grudziądzu, na pęknięcie wrzodu żołądka, umarł O.Leonard Szymański, trzykrotny prowincjał Polskiej Prowincji. Żył 84 lata. Spoczywa w dwudziestym trzecim grobie.
W dniu 17 kwietnia w szpitalu w Grudziądzu znaleźli się O. Józef Jurczyga i O. Zygmunt Dorożyński.
Za sześć dni, 23 kwietnia 2009 roku umarł były misjonarz w Nowej Gwinei O. Józef Jurczyga po 75 latach życia. Wyznaczono termin pogrzebu, a tu niespodzianie umarł Ojciec Wrosz. O. Jurczyga leży w 24 grobie.
Dwa dni później, 25 kwietnia, w domu umarł O. Wincenty Wrosz, długoletni misjonarz w Brazylii. Przeżył 86 lat. Pogrzeb odbył się wspólnie z Ojcem Jurczygą. Spoczywa w 25 grobie.
W grobie 26 spoczywa O. Zygmunt Dorożyński były kapelan szpitala w Zielonej Górze, a potem długoletni pracownik w Generalacie. Gdy choroba posunęła się, został przeniesiony do Górnej Grupy, gdzie po ciężkiej chorobie umarł w dniu 5 czerwca 2009 roku. Przeżył 77 lat, a w tym 52 lata kapłaństwa.
Nikt się nie spodziewał, że 27 grób zajmie O. Kazimierz Stankowski. Przeżył 79 lat. Umarł 16 czerwca 2009 roku w grudziądzkim szpitalu.

Rok 2010

Grób 28 zajmuje O. Józef Małek. Odszedł do Pana w dniu 12.X. 2010 r. Przeżył 74 lata.
W tym samym roku umarł O. Marian Dolata. Jako wielki czciciel Matki Bożej pod Jej opieką odszedł w dniu 8 grudnia 2010 r. Umarł w 80 roku życia. Grób 29.

Rok 2011

W tym roku nie było pogrzebu.

Rok 2012

Następny grób 30 zajmuje O. Mieczysław Zeszczuk. Umarł 20 sierpnia 2012 roku mając70 lat.
W tym samym roku – 11 października 2012 roku - umarł O. Jan Dobrowolski. Wieloletni misjonarz w Brazylii. Przeżył 52 lata. Spoczywa w grobie 31-ym.

Rok 2013

Brat Jan Feliks Kałas umarł 31 stycznia 2013 roku. Miał 90 lat. Spoczywa w 32 grobie.
Grób 33 zajmuje O. Jan Kozłowski. Misjonarz w Indonezji. Umarł 26 lipca 2013 roku mając 78 lat życia.
Grób 34 chowa w sobie O. Michała Janoszkę, który urodził się 11.III.1960 roku, a zmarł 27.IX.2013 r. - przeżył 53 lata.
Brat Józef Walenty Ławicki spoczywa w 35 grobie. Długoletni misjonarz w Indonezji. Urodził się dnia 21.XII.1935 roku. Zmarł dnia 1. XII. 2013 r.

Rok 2014

Ojciec Józef Pieczykolan, pochowany w 36 grobie, urodził się 22 stycznia 1949, a umarł 9 maja 2014 roku. Jako misjonarz pracował w Ghanie.

*      *      *

W tym domu w Górnej Grupie najbardziej ma rację ks. Jan Twardowski: "Śpieszmy się kochać ludzi, tak szybko odchodzą."

Siostra Miriam od Dzieciątka Jezus (Anna Dmuchowska) napisała:

Trzeba mi z tobą, śmierci, zaprzyjaźnić się, by bez lęku oczekiwać spotkania.
Muszę bardziej uwierzyć, że masz łączyć, nie dzielić i że krótkie są ludzkie rozstania.
Trzeba mi tobie – śmierci – odważnie spojrzeć w oczy.
Nie będziesz wtedy niechciana.

A Wojciech Bąk napisał:

Wielki zegar czasu godziny wybija.
Wszystko na Świecie kończy się i mija.
Wszystko z biegiem czasu idzie w zapomnienie,
Lecz jest coś, co nigdy na wieki nie ginie.

*      *      *

Drogą Krzyżową od Wspólnoty Św. Józefa do Wspólnoty na cmentarzu idę od stacji do stacji.
Wydaje mi się, że Anioł Stróż zeszedł z cokołu i idzie obok mnie.
Idzie, szepcze mi w sercu pouczenia, wskazówki, ostrzeżenia i zachęty.
Szlak naszej parkowej Drogi Krzyżowej, to droga naszego życia. To obowiązek dźwigania powołania życiowego. To upadki i powstawania. To słowa pociechy, to wsparcie i pomoc, to wspinanie się coraz wyżej, aż dojdziemy do celu…
A tym razem dochodzimy do werbistowskiego cmentarza w Górnej Grupie.
Patrzymy na sarkofag O. Tomasza Puchały, sarkofag ekshumowanych i na 30 grobów współczesnych.
Tu już spokój… tu patrzymy w wieczność.
Tu już po egzaminie i rozliczeniu bo

Łza bólu otarta, smutek rozproszony,
Głodnemu podany z serca kawałek chleba,
Błądzącemu droga wskazana do nieba…

Tu myślimy o przemijaniu, o końcu, ale i o tym, co zostaje na zawsze…
Chodząc między grobami zastanawiam się.
Podlegamy przemijaniu:
…rodzimy się,
…żyjemy,
…a na koniec umieramy.
Narodziny.
Nowo zaistniały człowiek na Ziemi ma ciało i duszę.
Nowonarodzony człowiek ma swój początek, ale już nigdy nie przestaje istnieć dzięki duszy nieśmiertelnej.
Odczytując na grobach znane nazwiska powtarzam słowa Pana: W domu Ojca mego mieszkań jest wiele.

Każdy z nich ruszył spokojnie wpatrzony w piękną tarczę swego słońca.
Doszli.
Obejrzeli się.
Popłynęła po twarzy ostatnia łza za tym, co zostało i przeszli na drugą stronę.
Ogarnęło ich takie piękno, taka muzyka, taka symfonia szczęścia, że mogą tylko powtarzać słowa Apostoła:
Ani oko nie widziało, ani ucho nie słyszało, co Bóg przygotował dla tych, którzy Go miłują.
Umarli dla świata. Narodzili się do wieczności.

A tym, co śmierć już przekroczyli,
Lecz jeszcze ściana ich od Ciebie dzieli
Bądź bramą, Boże, by w Tobie ożyli
Twym zmartwychwstaniem żywi i weseli.
Wojciech Bąk

W domu Świętego Józefa w Górnej Grupie Wspólnota Współbraci tymi, czy innymi słowami modli się za Wspólnotę spod krzyża cmentarnego.
A oni stoją przed Panem i wstawiają się za nami.
Te dwie Wspólnoty tworzą RODZINĘ.

Myśl ta była tak głośna, że aż się obejrzałem.
Anioła Stróża jednak nie było. Na pewno stoi na cokole.

DWIE WSPÓLNOTY, A JEDNA RODZINA!

Ks. Kazimierz Tomaszewicz SVD
Górna Grupa – październik 2014 r.

Misjonarki świeckie i współpracownicy spoczywający na naszym cmentarzu:

Zofia Sobkowiak
ur. 03.04.1918    zm. 30.12.2001
Misjonarka świecka

Franciszka Tyma
ur. 16.10.1920    zm. 08.04.2006
Misjonarka świecka

Jadwiga Zawada
ur. 01.06.1913    zm. 23.11.2004
Misjonarka świecka

Leokadia Gryszko
ur. 21.02.1924    zm. 21.02.2010
Misjonarka świecka

Helena Kubiak 
ur. 1928 r.     zm. 19.06.2012
Misionarka świecka

Anna Dopke
żyła lat 88     zm. 05. 04. 2014
Misionarka świecka

Barbara Felka 
żyła lat 82     zm. 18.04.2014
Misionarka świecka

Józef Tomaszewicz
ur. 01.05.1948     zm. 01.11.2014

Janina Suwaj 
żyła lat 87     zm. 29.12.2015
Misionarka świecka

JAK NAS ZNALEŹĆ

SKONTAKTUJ SIĘ Z NAMI

Dom Misyjny Księży Werbistów
ul. Klasztorna 4, Górna Grupa
86-134 Dragacz

Tel.: (52) 330 63 00
Tel. kom: 887 415 757
E-mail: svd.g.grupa@werbisci.pl

Nr konta bankowego
98 1600 1462 1837 9336 0000 0001

© 2022 Dom Misyjny św. Józefa

Nasza strona wykorzystuje ciasteczka (cookies). Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na ich używanie zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. WIĘCEJ