o. Teodor Sąsała - /Sonsala lub Sonsalla/

urodzony: 07.11. 1888r.

święcenia kapłańskie: 08. 09. 1914 r.

zmarł w Dachau: 25. 04. 1940 r.

 

Sługa Boży o. Teodor Sąsała SVD
( 1888 – 1940 )

Urodził się 7 listopada 1888 r. w Szczepanowicach k. Opola, jako syn Andrzeja i Joanny z domu Gabriel. Państwo Sąsałowie mieli pietnaścioro dzieci, Teodor był piąty. Była to rodzina uboga, ale bardzo religijna. Jego młodszy brat Franciszek został misjonarzem klaretynem.
Teodor już od najmłodszych lat pragnął poświę­cić się służbie Bożej. 21 kwietnia 1903 r. wstąpił do Zgromadzenia Słowa Bożego i rozpoczął naukę w Niższym Seminarium w Nysie. Lata studiów spędził w St. Gabriel w Austrii. Przed złożeniem ślubów wieczystych w Zgromadzeniu Słowa Bożego prefekt Teodora Sąsały wydal o nim taką opinię: „Pobożny, pilny, posłuszny, skromny, miłujący porządek, gorliwy alumn. Dba również o postęp innych; czyni to w przyjazny sposób w ramach upomnienia braterskiego. Będzie można zupełnie dobrze zaangażować go w duszpasterstwie i ewentualnie jako nauczyciela młodszych wychowanków". W 1914 r. został dopuszczony do złożenia ślubów, jednak ponieważ wybuchła I wojna światowa, musiał stawić się przed komisją poborową, na której zadecydowano odroczenie jego służby wojskowej. Udał się na Śląsk. Śluby wieczyste złożył w Domu Misyjnym św. Krzyża w Nysie 3 września 1914 r., tam również 8 września tego roku przyjął święcenia kapłańskie. W maju 1915 r. otrzymał przeznaczenie do pracy misyjnej w Mozambiku. Jednak nie zostało ono zrealizowane, ponieważ został wcielony do armii niemieckiej, służąc jako kapelan wojskowy we Francji. Po wojnie wrócił do St. Gabriel. W 1921 r. wrócił na Śląsk, biorąc udział m.in. w Powstaniu Śląskim.
W 1922 r. o. Teodor Sąsała przeniósł się do Rybnika, gdzie 22 października otwarto pierwszy w Polsce Dom Misyjny Księży Werbistów, a kilka miesięcy później prywatne gimnazjum Regina Apostolorum. W czasie pobytu w Domu Misyjnym Królowej Apostołów w Rybniku, pracował jako nauczyciel w państwowym gimnazjum w Rybniku i Zakładzie Misyjnym; był również rektorem domu. Przyczynił się do rozkrzewienia idei misyjnej na tamtych terenach, a swoim życzliwym stosunkiem do ludzi pozyskał dla misji wielu przyjaciół i dobrodziejów. Ideę misyjną starał się krzewić szczególnie wśród dzieci i młodzieży, dla których założył specjalne towarzystwo. Bardzo żywo opowiadał o pracy misjonarzy, pogłębiał świadomość misyjną dzieci, zapalał ich serca, porywał do czynu. Uczył dzieci, w jaki sposób ofiarować codzienne obowiązki, cierpienia i modlitwy za misjonarzy. Mówił: „Misje to dzieło łaski, a tę trzeba wypraszać modlitwami i dobrymi uczynkami".
W 1927 r. został przeniesiony do Domu Misyjnego św. Józefa w Górnej Grupie, gdzie od 1929 r. był wykładowcą języka francuskiego, ojcem duchownym braci, radcą domowym, asystentem prowincjała i admonitorem. Z powodu wybuchu wojny w 1939 r. nowy rok szkolny w Niższym Seminarium w Górnej Grupie nie rozpoczął się. 28 października tego roku o. Teodor Sąsała wraz z innymi członkami Zgromadzenia Słowa Bożego przebywającymi w Domu Misyjnym św. Józefa w Górnej Grupie, został internowany, a następnie 5 lutego 1940 r. wywieziony do obozu koncentracyjnego w Stutthofie, a następnie do Sachsenhausen. Ciężkie warunki obozowe i wyczerpujące, wielogodzinne ćwiczenia „sportowe" osłabiły organizm o. Sąsały. Dusił go kaszel. Ciężki oddech i brak powietrza osłabiły serce. Już po pięciu dniach pobytu w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen, 16 kwietnia 1940 r. zemdlał podczas ćwiczeń. Zmarł w drodze do obozowego szpitala, niesiony przez przyjaciół. Współwięzień, o. Alfons Sawicki tak scharakteryzował jego ostatnie ziemskie godziny: „Męczył się kilka dni, odbył swój czyściec i stał się godny korony niebieskiej (...). Drogi przyjacielu! Za wielkie szczęście uważamy, że Bóg Miłosierny tak prędko cię od mąk wybawił. Bądź naszym orędownikiem!"

Opracował: Janusz Brzozowski SVD
Za: „Misjonarz” nr 11/2007 str 24 – 25.