o. Alojzy Kaspruś

Ur.       19.6.1900        Szarlej-Piekary Sl., diec. katowicka
W.       15.4.1919        St. Rupert
0.         7.9.1924          St. Gabriel
1.pr.     8.9.1926          St. Augustin
W.pr.   8.9.1930          St. Gabriel
Święc.  14.5.1931        St. Gabriel
+          14.3.1978        Australia

Po ukończeniu szkoły podstawowej, pracował przez jakiś czas w laboratorium gdzie zainteresował się chemią organiczną. Podobno dzięki życzliwości znajomego profesora wstąpił w 1919 r. do St. Rupert w Austrii, ukończył gimnazjum i w 1924 r. podjął studia filozoficzno-teologiczne w St. Gabriel. 2.IV.1931 r. otrzymał skierowanie misyjne na Nową Gwineę, gdzie m.in. służył ludności tubylczej jako medyk, zakładał ogródki warzywne. Od r. 1936-1943 przebywał w Annaberg nad rzeką Rama i pracował duszpastersko i naukowo do czasu inwazji Japończyków. Pod naporem nacierających wojsk japońskich, uszedł w 1943 r. do Australii /Brisbane/. Tutaj służył pomocą w parafiach /np. w Roalie/, a częściowo pracował także między polskimi rodakami. Pisał wtedy: "Dużo nazw miejscowości w Australii ma brzmienie obce dla Australijczyka, ponieważ założycielami tych osad byli obcy przybysze. W prowincji Queensland mamy nawet Kraków. Znajduje się tutaj dużo Polaków, ale są oni rozproszeni po całym kraju. Pomieszali się z luterańskimi niemczyskami i sami są teraz luteranami. Starsi mówią jeszcze po polsku, ale ci pomieszani nie potrafią już nawet ani "Ojcze nasz". Ich dzieci są już Australijczykami i nie rozumieją po polsku ani słówka..."
W seminarium werbistowski w Marburgu wykładał równocześnie łacinę i historię starożytną. Od chwili przyjazdu Polaków do Australii /1950 r./ pełnił funkcje kapelana emigrantów w Wacol,  odprawiając dla nich nabożeństwa w kaplicy obozowej. W latach 1951-1961  był proboszczem w Inali.  Tam zbudował kościół. W 1961  r. przejął funkcję kapelana szkoły braci marystów w Ashgrove, którą pełnił do 1969 r. Następnie wrócił do Marburga i kontynuował prace naukowe. Owocem tej pracy to książka p.t. "The Tribes of the Middle Ramo and the Upper Keram Rivers", przetłumaczona częściowo na język polski.  O jej polskim tłumaczeniu pisał /12.10.1975/ z Marburga: "Ku mojemu wielkiemu zaskoczeniu i radości przetłumaczono połowę mojej książki na piękny polski  język klasyczny.  Lepszego przetłumaczenia niż profesorów z Uniwersytetu Lubelskiego nikt  nie mógłby  sobie życzyć. Pewne  części tego tłumaczenia mogę wysłać wszystkim zainteresowanym, aby wiedzieli      czym tam pisałem".
Pracwał także nad kilkoma językami nowogwinejakimi. Ostatnie dwa lata /1976-1978/ spędził w Asply. Do końca życia miał kontakty  z Polonią i emigrantami  innych narodowosci /Rosjanami i Ukraińcami/. W Polsce przebywał na urlopie od VI do X 1965 r.  Wracając przez Kolumbię,  odwiedził tam swoją rodzoną siostrę-zakonnicę.  Był  też w Medellin, Mexico-City,  Los Angeles  itd. W latach 1945-48 należał do rady prowincjalnej. Chorował na astritis /piekły go nogi,  nie mógł  spać/.
Za: NURT SVD. Nr 35. 1985 r. str 301.


WERBISTOWSCY ŚWIADKOWIE WIARY

O. Alojzy Kaspruś SVD
(1900-1978)

Spędził wiek swój uczciwie, skromnie i ubogo - mając czasami przykrości od ludzi, ale te cierpliwie znosił.



Alojzy urodził się 19 czerwca 1900 r. w rodzinie Pawła i Franciszki z domu Gielbas w Piekarach Śląskich. Po ukoń­czeniu szkoły podstawowej dzięki życzliwości znajomego nauczyciela wstą­pił w 1919 r. do prowadzonego przez misjonarzy werbistów Niższego Seminarium Duchownego w Sankt Rupert w Austrii. Po jego ukończeniu w 1924 r. rozpoczął studia filozoficzno-teologiczne w werbistowskim Wyższym Seminarium Duchownym w Modling k. Wiednia, gdzie 8 września 1930 r. złożył wieczystą profesję zakonną, 20 grudnia tegoż roku otrzymał święcenia diakonatu, a 14 maja 1931 r. przyjął święcenia kapłańskie.
Został przeznaczony do pracy misyjnej w Nowej Gwinei. Pierwszym miejscem jego duszpasterzowania była stacja misyjna w Mugil. Od razu zdobył sobie sympatię miejscowej ludności. Oprócz posługi duszpasterskiej służył również jako medyk, a w celu urozmaicenia ubogiej, lokalnej diety uczył tubylców zakładania ogródków warzywnych. W latach 1936-1943 pracował w Annaberg nad rzeką Rama. Był to również czas jego intensywnej pracy naukowej nad lokalną kulturą. Zmuszony niebezpieczeństwem inwazji japońskiej opuścił w 1943 r. Nową Gwineę i udał się do Brisbane w Australii, gdzie służył pomocą duszpasterską w kilku parafiach, m.in. w Roaile. W tym też czasie pracował wśród nielicznej Polonii.
Od 1944 r. pracował w Wyższym Seminarium Duchownym Księży Werbistów w Marburgu, gdzie wykładał łacinę i historię starożytną. Kiedy w 1950 r. do Australii przybyła duża liczba Polaków, pełnił funkcję kapelana imigrantów w Wacol, odprawiając dla nich nabożeństwa w kaplicy obozowej. W latach 1951-1961 był proboszczem parafii w Inali, gdzie pośród wielu trudności wybudował kościół. W 1961 r. przyjął funkcję kapelana szkoły braci marystów w Ashgrove i sprawował ją do 1969 r. Następnie wrócił do Marburga i kontynuował pracę naukową. Owocem tej pracy była książka pt. „The Tribes of the Middle Ramo and the Upper Keram Rivers", przetłumaczona częściowo na język polski.
Ostatnie dwa lata swego życia o. Alojzy spędził w werbistowskim domu zakonnym w Aspley, gdzie zmarł 14 marca 1978 r. Jego doczesne szczątki spoczęły na cmentarzu zakonnym w Marburgu.

Oprac.: o. Janusz Brzozowski SVD
za: Misjonarz 10/2016 str. 24