o. Augustyn Kołek

Ur.       27.8.1909        Nieboczowy, diec. katowicka
W.       1.3.1923          Rybnik
O.        7.9.1932          St. Gabriel
l.pr.      1.5.1938          St. Gabriel
W.pr.   27.3.1938        St. Gabriel
Święc.  24.8.1938        St. Gabriel

W 1923 r.  wstąpił do werbistów w Rybniku.  Jesienią tego samego roku przeszedł do gimnazjum w Górnej  Grupie i w 1928 r.   znowu przeszedł do gimnazjum w Rybniku,  gdzie w 1950 r.  uzyskał maturę.  Studia filozoficzno-teologiczne odbył w St. Gabriel pod Wiedniem,  gdzie też otrzymał świę­cenia kapłańskie. Razem z o.J. Salańczykiem wyjechał 4.8.1939 r.  do Brazylii.  Po przyjeździe /23.8.1939/ i po krót­kim kursie  języka portugalskiego, już 29.9.  rozpoczął pracę w Rio Azul  jako wikariusz u boku o.  P. Hajdy,  a od 1941 r. jako wikariusz u o. Teodora Matejeczyka vel Matessi. W 1942 staje się w Rio Azul samodzielnym proboszczem. W czasie swego tam pobytu wybudował dwupiętrową szkołę - kolegium dla  sióstr Rodziny Maryi,   a w samym Rio Azul, kolegium i kaplicę. W 1946 r. przejął duszpasterstwo wśród Polaków w San Jose dos Pinhais, w stanie Parana. Do obsługi miał 22 kaplice, rocznie  słuchał około 18 tyś. spowiedzi. Wybudował kilka, kaplic z drzewa; w Casuene zakupił dzwony i wprawił witraże do kościoła; w  Agadus  zbudował kościół, w Palmituo kościół  z drzewa,  a w Mandirituba rozpoczął budowę kościoła. Od 1954 r, przejął duszpasterstwo dużej parafii Seberi w stanie Rio Grande do Sul. Liczba parafian wynosiła około 20 tysięcy,  a samych kaplic do obsługi było 35. W Seberi zbudował 3 piętrową szkołę /12x45 m/ dla 500 uczniów; w budynku tym mieściła się szkoła podstawowa,  gimnazjum oraz szkoła pedagogiczna. Jego zasługą było także rozpoczęcie budowy kościoła Królowej Pokoju i doprowadzenie  jej do bardzo daleko posuniętego stanu /kościół o wymiarach 23x56m obliczony jest na 3000 wiernych/. Na stacjach bocznych zbudował 10 kaplic, w tym 6 murowanych. Dziś Seberi podzielono na 2 parafie. W parafii rozdawano rocznie 45 tyś. komunii,  zaś zbiórki w miesiącu misyjnym osiągały  zawsze 1,  lub 2. miejsce w diecezji.  Z parafii wyszło przynajmniej  30 sióstr, 6 kapłanów i 1  brat  zakonny.  0. Kołek jest honorowym obywatelem miasta Seberi,  a szkoła na linii Levali nosi jego  imię "Escola Pe.  Augusto".  Po powrocie z urlopu w Polsce w 1972 r.   został rektorem polskiego kościoła św. Stanisława w Kurytybie.  Przeprowadził tu kapitalny remont dachu kościoła. W czasie kolędy odwiedzał 600 polskich rodzin w większości mówiących już po portugalsku.
Za: NURT SVD. Nr 35. 1985 r. str 327.



Spowiadałem po kilka godzin dziennie

Augustyn urodził się 27 sierpnia 1909 r. w miejscowości Nieboczowy, w diecezji katowickiej, w wielodzietnej rodzinie Jana i Anastazji z domu Łyko. Rodzina utrzymywała się z pracy w gospodarstwie rolnym. Po ukończeniu szkoły podstawowej w Nieboczowach i Lubomi, 1 marca 1923 r. wstąpił do prowadzonego przez misjonarzy werbistów niższego seminarium w Domu Królowej Apostołów w Rybniku. W latach 1925-1930 kontynuował naukę w werbistowskim niższym seminarium w Górnej Grupie. Na kolejne dwa lata powrócił do seminarium w Rybniku, gdzie w 1932 r. pomyślnie złożył egzamin dojrzałości.

Po maturze wstąpił do werbistowskiego Wyższego Seminarium Duchownego w Domu św. Gabriela w Mödling k. Wiednia, gdzie odbył studia filozoficzno-teologiczne. 27 marca 1938 r. złożył tam wieczystą profesję zakonną, 22 maja otrzymał święcenia diakonatu, a 24 sierpnia tegoż roku przyjął z rąk kard. Theodora Innitzera święcenia kapłańskie. Otrzymał przeznaczenie misyjne do Brazylii. Po święceniach przyjechał na kilka tygodni do Polski, aby odprawić Mszę św. prymicyjną i pożegnać się z rodziną. 4 sierpnia 1939 r. wypłynął statkiem Monte Pascoel z Hamburga do Brazylii.

Już 29 września 1939 r. po krótkim kursie języka portugalskiego rozpoczął pracę w parafii w miejscowości Rio Azul w stanie Parana, pomagając o. Piotrowi Hajdzie SVD. W 1943 r. został mianowany jej proboszczem. Parafia była bardzo rozległa, liczyła 22 kaplice oddalone od siebie o wiele kilometrów. Z oddaniem pracował duszpastersko wśród parafian. Wkrótce o. Augustyn wybudował tam jeden murowany i jeden drewniany kościół, dwupiętrową szkołę, dom zakonny dla sióstr oraz kilka drewnianych kaplic. W 1946 r. został przeniesiony do parafii w Sao Jose dos Pinhais. Tam również, oprócz pracy duszpasterskiej, wybudował kościoły w miejscowości Mandirituba i Audos do Sul. Pro-wadził też duszpasterstwo wśród mieszkających tam Polaków.

W 1954 r. o. Augustyn Kołek SVD objął parafię w mieście Seberi, w stanie Rio Grandę do Sul, gdzie obsługiwał także 35 kaplic dojazdowych. Tam wybudował kolejną, tym razem trzypiętrową szkołę dla 500 uczniów, a także 10 kaplic oraz rozpoczął budowę nowego kościoła parafialnego. W uznaniu zasług o. Augustyna lokalna społeczność nadała mu tytuł honorowego obywatela miasta Seberi, a jedną ze szkół nazwano jego imieniem.

W 1972 r. o. Kołek został mianowany najpierw rektorem, a później proboszczem personalnej parafii polskiej przy kościele św. Stanisława w Kurytybie, stolicy stanu Parana. Tam również dał się poznać jako gorliwy duszpasterz, a przede wszystkim wytrwały spowiednik. Swoją pełną gorliwości kapłańską postawą sprawił, że z parafii w tym czasie wyszło wiele powołań kapłańskich i zakonnych. W lutym 1984 r. powrócił do Rio Azul i zamieszkał w werbistowskim seminarium w Ponta Grossa.

O. Augustyn Kołek zmarł 27 czerwca 1991 r. w Ponta Grossa. Zgodnie ze swoim życzeniem został pochowany na cmentarzu w parafii Rio Azul, gdzie rozpoczynał swoją działalność misyjną. Rada Gminy Lubomia, skąd pochodził, nadała mu pośmiertnie 2 grudnia 2013 r. tytuł honorowego obywatela gminy Lubomia.

Opracował: O. Janusz Brzozowski SVD, Misjonarz 2/2018, s. 24