O. Feliks Zapłata
urodzony: 23. 09. 1914 r.
święcenia kapłańskie: 29. 06. 1941 r.
zmarł: 11. 10. 1982 r. - pochowany w Bytomiu
Feliks urodził się 23 września 1914 r. w Turwi, w rodzinie Katarzyny i Szymona Zapłatów. Pochodził z głęboko wierzącej rodziny, która kultywowała tradycje patriotyczne. W latach 1919-1923 uczęszczał do miejscowej szkoły podstawowej. W tamtym czasie rodzinę Zapłatów często odwiedzali misjonarze wer- biści. Dlatego Feliks już od dziecka zaangażowany był w kolportowanie czasopism misyjnych. To przesądziło o wyborze przez niego dalszej drogi życiowej. 30 sierpnia 1927 r. wstąpił do gimnazjum misjonarzy werbistów w Górnej Grupie k. Grudziądza. Gimnazjalista Zapłata dał się poznać jako człowiek sympatyczny, sumienny i niezwykle pracowity. Po pomyślnym złożeniu egzaminu maturalnego w 1935 r. wraz z 22 kolegami z klasy wstąpił do nowicjatu zgromadzenia w Domu św. Stanisława Kostki w Chludowie. Tam 16 września 1937 r. złożył pierwsze śluby zakonne. Dalsze studia kontynuował w Wyższym Seminarium Duchownym Księży Werbistów w Domu św. Gabriela w Austrii. Tuż przed wybuchem II wojny światowej, studiujący tam Polacy zostali przeniesieni do Holandii. Zamieszkali opodal werbistowskiego klasztoru w Helvoirt, gdzie 22 maja 1941 r. Feliks złożył wieczyste śluby zakonne, a 29 czerwca tegoż roku przyjął święcenia kapłańskie. Pierwsze lata posługi kapłańskiej o. Zapłaty upłynęły wśród belgijskiej Polonii. Za swoją działalność podczas wojny i bezpośrednio po niej został odznaczony przez prezydenta Polski na uchodźstwie Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami.
Pod koniec 1946 r. o. Zapłata wrócił do Polski. Został przeznaczony do Domu św. Krzyża w Nysie, gdzie pełnił funkcję dyrektora niższego seminarium. Po roku powołano go na podobne stanowisko w biskupim niższym seminarium w Nysie. Oprócz tego pełnił funkcję pełnomocnika kurii w Opolu ds. restauracji i budowy obiektów kościelnych oraz dyrektora diecezjalnego Caritas.
W 1952 r. o. Feliks podjął specjalistyczne studia z dogmatyki na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, które w 1954 r. uwieńczył doktoratem „Udział Matki Najświętszej w obiektywnym dziele odkupienia". Po studiach zamieszkał w Domu św. Wojciecha w Pieniężnie, gdzie w Misyjnym Seminarium Duchownym Księży Werbistów wykładał dogmatykę oraz niektóre przedmioty filozoficzne. 25 maja 1957 r. został wybrany na urząd prowincjała Polskiej Prowincji. Jego trzyletnia posługa jako prowincjała to okres ogromnego ożywienia idei misyjnej wśród polskich werbistów. W tym czasie o. Zapłata postanowił też nawiązać kontakty z werbistami z Prowincji Słowackiej. Latem 1957 r. podjął decyzję, aby sprowadzić potajemnie na studia teologiczne studiów otrzymali potajemnie święcenia kapłańskie w Gnieźnie 25 maja 1960 r. W 1960 r. Prymas Tysiąclecia kard. Stefan Wyszyński mianował o. Zapłatę przewodniczącym Konsulty Wyższych Przełożonych Zakonów Męskich na kadencję 1960-1962.
Z powodu dużej aktywności na polu kościelnym oraz z racji piastowanych wysokich urzędów o. Feliksem zainteresowała się komunistyczna służba bezpieczeństwa.
W kwietniu 1962 r. w Warszawie o. Zapłata został porwany przez agentów służby bezpieczeństwa, a następnie oszkalowany w komunistycznej prasie. Po raz drugi represje władz komunistycznych dotknęły go w związku z jego zaangażowaniem w ukrywanie i promowanie do święceń kapłańskich słowackich kleryków J. Sabo i R. Borika. 5 lutego 1963 r. o. Feliks został aresztowany i po pokazowym procesie skazany na jeden rok pozbawienia wolności.
Po opuszczeniu więzienia zamieszkał w Pieniężnie, gdzie dojrzewał jako przyszły „ojciec polskiej misjologii". Zredagował w tym czasie dziesiątki haseł do Encyklopedii Katolickiej KUL, zainspirował powstanie „Biuletynu misjologiczno-religioznawczo-etnologicznego" w Collectanea Theologica, redagował liczne książki o tematyce misyjnej, pisał artykuły. Wiosną 1969 r. rozpoczął wykłady z misjologii na Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie. Dzięki jego niespożytej energii i zdolnościom organizacyjnym w bardzo krótkim czasie na Akademii działało już studium misjologii. W czerwcu 1972 r. na podst. rozprawy „Kościół katolicki w Indiach. Problem jego dialogu z hinduizmem" o. Zapłata uzyskał stopień doktora habilitowanego. W tym też okresie dzięki jego osobistemu zaangażowaniu ukazały się dwie bardzo ważne pozycje misjologiczne w języku polskim: „Breviarium Missionum" oraz „Misje po Soborze Watykańskim II". Wielkim jego pragnieniem było opracowanie i opublikowanie w języku polskim podręcznika do misjologii. Ostatecznie w roku 1978 skończył dzieło swojego życia „Zarys misjologii katolickiej". Był to pierwszy podręcznik do misjologii w języku polskim. Niestety dzieło to nigdy nie ukazało się drukiem. Jako profesor misjologii o. Zapłata dwukrotnie udawał się na badania naukowe do Afryki (1975 i 1980). Ich owocem jest książka „Rodzimy charakter Kościoła w Afryce i na Madagaskarze".
Po przejściu na emeryturę, w sierpniu 1981 r., zamieszkał w parafii w Rogowie Opolskim u jednego ze swych wychowanków, ks. Jana Szymali. Pomagał w parafii, odprawiając Msze św. i głosząc kazania. Jeździł też często z pomocą duszpasterską do okolicznych parafii. Od połowy 1982 r. o. Feliks Zapłata czuł się coraz gorzej. Zmarł nagle w nocy z 10 na 11 października 1982 r. w parafii w Rogowie Opolskim. Został pochowany w Bytomiu na cmentarzu niedaleko werbistowskiego Domu św. Małgorzaty.
Za: o. Janusz Brzozowski SVD, Misjonarz 4/2014. Str. 24-25
- "MISJOLOGIA XXI" w 20 rocznicę śmierci Ojca Feliksa Zapłaty SVD - Twórcy Misjologii w Polsce, Redaktor: Andrzej Miotk SVD, Verbinum, Wydawnictwo Księży Werbistów, Warszawa 2004.