QUICHUAS DE LA AMAZONÍA
Jest ich około 70.000. Zamieszkują teren prowincji Sucumbíos, Napo, Pastaza i Orellana.
Tradycyjna forma organizacji i zasiedlania terenów była oparta na tzw. „muntus”, czyli osiedlanie się polegające na zajmowanie terenu przez członków jednej rodziny i wszystkich z nimi spokrewnionych. Głównym centrum odniesienia był „yachaj” czyli czarownik sprawujący władzę rytualną. W obecnych czasach ten rodzaj organizacji już zanika i zostaje zastąpiony przez nowe modele, opierające się na kooperatywach, asocjacjach, które pozwalają na obronę swych terytoriów dążąc do tego, aby były uznane przez państwo. Zazwyczaj osiadają się wzdłuż rzek, ale również występuje tendencja tworzenia małych ośrodków komunalnych, których centrum stanowi budynek szkolny, boisko do gry w piłkę, czy dom wspólnoty.
Jeśli chodzi o pojęcie wszechświata, Quichua rozróżnia różne czasy: El Unai (czas mityczny) czas bardzo odległy i bierny, gdzie mają swój początek podstawowe normy moralne i społeczne. El Callari Uras, okres, który określa czas pierwszych ludzi (runas) i początek ich historii, i w końcu Cunan Uras (czas obecny) czas dokąd pamięć sięga.
Głównym duchem dżungli jest Amasanga, znany również jako Sacha Runa. Żoną Amasangi jest Nunghuí, jest ona matką działek uprawnych (las chacras) lub matką gliny. To oni przekazują wszystko to, co mężczyzna i kobieta muszą wiedzieć w swoim życiu. Shunguí jest duchem wód.
Quichuas z dżungli amazońskiej aż po dzień dzisiejszy praktykują tradycyjne sposoby leczenia za pomocą medycyny naturalnej, zachowują stare zwyczaje oraz język, ale zatracili już niektóre objawy ze swej kultury, chociażby ubranie.
Opracował: O. Kajetan Sahlke SVD