O. Tomasz Puchała, Założyciel Polskiej Prowincji Misjonarzy Werbistów, urodził się 13 września 1890 roku w Dziedzicach na Śląsku Opolskim. W 1903 roku wstąpił do Niższego Seminarium Duchownego Księży Werbistów w Nysie. Po studiach filozoficzno-teologicznych w Misyjnym Seminarium Duchownym Księży Werbistów St. Gabriel w Mödling k. Wiednia otrzymał święcenia kapłańskie w 1915 roku.
W 1919 roku wraz z czterema innymi współbraćmi został skierowany na Uniwersytet Poznański, celem przygotowania się do przyszłej pracy dydaktycznej w Niższym Seminarium Duchownym. Zaraz po przybyciu do Poznania udał się do kard. Edmunda Dalbora, by mu się przedstawić, zgłosić obecność werbistów w Polsce i prosić o błogosławieństwo arcypasterskie. Gest ten tak spodobał się księdzu kardynałowi, że stał się on wielkim protektorem werbistów i rzecznikiem spraw misyjnych. W 1922 polecił werbistów Wandzie Koczorowskiej w Bruczkowie na wakujące kapelaństwo w jej sierocińcu (zaowocowało to w przyszłości /1927/ powstaniem Niższego Seminarium Duchownego dla Spóźnionych Powołań).
W 1922 roku o. Tomasz Puchała został mianowany przełożonym werbistów w Polsce. Pojechał wówczas do pierwszego domu misyjnego werbistów w Polsce do Rybnika, gdzie między innymi przyczynił się wielce do otwarcia pierwszego niższego seminarium duchownego werbistów (luty 1923). O. Puchała usilnie zabiegał o powstanie domu misyjnego na Pomorzu, gdyż w Poznańskiem w tym czasie osiedliło się już 10 zakonów. Z wielu ofert wybrał Górną Grupę. 17 lipca 1923 o. Puchała w towarzystwie o. Dominika Józefa oraz dwóch braci zakonnych przybywa do Górnej Grupy. W ciągu zaledwie kilku miesięcy zbudował trzypiętrowy dom zakonny, w którym w Wigilię Bożego Narodzenia poświęcono kaplicę. W czerwcu 1924 roku powstał tutaj nowicjat braci zakonnych, a w październiku przyjęto pierwszych 70 uczniów do Niższego Seminarium.
W latach 1926-1933 o. Puchała był rektorem w Rybniku. Zbudował w tym czasie od podstaw olbrzymi gmach dla potrzeb Niższego Seminarium Duchownego. W 1933 zostaje regionałem, a w 1935 pierwszym prowincjałem Polskiej Prowincji Księży Werbistów w Polsce. W 1934 nabył posiadłość znanego polityka Romana Dmowskiego w Chludowie pod Poznaniem, gdzie w następnym roku 22 maturzystów rozpoczęło nowicjat (to właśnie stało się podstawą utworzenia Polskiej Prowincji). W 1938 o. Puchała zwołał pierwszą Kapitułę Prowincjalną, w czasie której nakreślił plany na przyszłość. Przewidywał, że siedzibą prowincjała będzie Warszawa, a prace należy rozciągnąć na tereny wschodnie.
Urząd prowincjała pełnił o. Puchała do 1939 roku. Po wybuchu II wojny światowej został jako kapelan wojskowy powołany do Wadowic, ale zanim tam dojechał, Wadowice już zostały ogarnięte przez wojsko niemieckie. Udał się zatem do Baranowicz, gdzie przebywał do Bożego Narodzenia 1939, po czym pojechał do Warszawy, gdzie pracował jako duszpasterz-spowiednik przy kościele Najświętszego Zbawiciela aż do Powstania Warszawskiego.
Po wojnie wrócił na krótki czas do Górnej Grupy, potem udał się do Bruczkowa. Zaczął podupadać na zdrowiu. Mimo troskliwości ze strony kard. Augusta Hlonda i dobrej opieki lekarskiej zmarł 24 kwietnia 1946 roku w szpitalu poznańskim. Został pochowany przy kościele pątniczym w Borku Wielkopolskim.
Jest nie tylko budowniczym Górnej Grupy, ale jest on również uważany za ojca Polskiej Prowincji Księży Werbistów.
Alfons Labudda SVD
Ekshumacja i powtórny pochówek Z przykościelnego cmentarza przy Sanktuarium Matki Boskiej Boreckiej w Borku, w Wielkopolsce, dzięki staraniom O. Jana Czachorka, rektora Górnogrupskiego, przeniesiono doczesne szczątki Ojca Tomasza Puchały, Założyciela i regionała (od 1933 roku) i pierwszego Prowincjała Polskiej Prowincji Zgromadzenia Słowa Bożego (1931–1939) i ponownie pochowano na cmentarzu przyklasztornym Domu Misyjnego Św. Józefa w Górnej Grupie. Tak więc po wielu latach od swej śmierci, od 24 kwietnia 1946 wrócił Ojciec Założyciel w dniu 3 marca 1999, tym razem by oczekiwać zmartwychwstania w pobliżu swego dawnego prowincjalatu w Górnej Grupie. Także z Borku, przeniesiono złożoną tam nad grobem Ojca Założyciela urnę z prochami Józefa Huwera, rektora domu w Bruczkowie, wywiezionego 15 sierpnia 1940 r. wraz z internowanymi tam duchownymi. Zmarł on w Buchenwaldzie 9 stycznia 1941 roku. Powtórny pochówek odbył się w dniu 4 marca 1999 roku godz. 16.00. Koncelebrze przewodniczył O. Leonard Szymański i on wygłosił też krótką homilię. O. Kazimierz Stankowski odczytał życiorysy zmarłych, a O. Władysław Kaźmierczak dopełnił ceremonii pogrzebowych na cmentarzu. Za: Komunikaty SVD, czerwiec 1999 |